Célestin Freinet
Op 15 oktober 1896 wordt Célestin Freinet geboren in het Franse Gars. Hij studeert voor onderwijzer en wordt in 1919 benoemd als onderwijzer te Barsur-Loup, een klein dorpje in zijn geboortestreek. Hij komt tot de ontdekking dat veel van wat hij tijdens zijn opleiding heeft geleerd niet blijkt te werken in de klas. De kinderen zijn vooral geboeid door dingen die buiten de klas gebeuren, naar school gaan vinden zijn maar vervelend. Freinet stelt vast dat het gewone klassikale onderwijs erg ver afstaat van wat de kinderen echt bezig houdt en hij is er van overtuigd dat veel tijd verloren gaat in de schoolbanken.
Samen met zijn leerlingen trekt hij geregeld de natuur in en bezoeken zij bedrijfjes in het dorp. Daarna laat hij de kinderen in de klas aan de slag gaan met de ervaringen die zij hebben opgedaan. Ze zetten ze om in teksten, voeren onderzoekjes en enquêtes uit. Dit heeft tot gevolg dat de kennis en de vaardigheden weer verder groeien op andere terreinen. De motivatie en de resultaten van de leerlingen in de klas van Freinet, schieten de hoogte in. Hij introduceert de drukpers in de scholen waardoor leerlingen de kracht van het geschreven woord inzien. De geschreven teksten kunnen "gereproduceerd" worden en verspreid onder de aanhangers van Freinets' gedachtengoed. In 1926 trouwt hij met Élise en samen gaan ze in 1928 werken in een lagere school te Saint-Paul. De omstandigheden waarin de leerlingen moeten werken, zijn erbarmelijk en Freinet klopt aan bij de overheid voor meer financiële steun en materiaal. Freinet krijgt echter tegenstand van de rijkere klasse. Als hij in 1932 een pedagogisch congres organiseert, vindt men een manier om hem af te schilderen als een communistische spion. Hij wordt ontslagen in 1933 "in het belang van het openbaar onderwijs". Freinet besluit om niet meer terug te keren naar het openbaar onderwijs en in 1935 begint hij samen met Élise een eigen school in Vence. Het loopt echter niet van een leien dakje voor Célestin Freinet. Zijn ideeën worden niet zomaar klakkeloos aanvaard. Hij krijgt een flinke portie tegenwind te verwerken. Maar na de oorlog in 1945, keert het tij. De overheid erkent dat Freinetscholen betere resultaten boeken en dat de kinderen duidelijk zelfstandiger en mondiger worden.
Célestin en zijn vrouw, Elise blijven werken tot aan zijn dood in 1966. Freinet’s naam leeft voort in de freinetbeweging, de freinetpedagogie, de freinettechnieken. In tal van landen, verspreid over heel de wereld, bestaan freinetscholen. Hun aantal en verspreiding is nog steeds groeiende: van Japan tot Mexico, van Finland tot Senegal, van Portugal tot Roemenië, in Frankrijk, België en Nederland.
Zijn tijd ver vooruit…
Wanneer wij de hervormingen op onderwijsgebied in acht nemen, stellen we vast dat de ideeën en waarden waar Freinet voor staat doordringen in het onderwijs van vandaag. In de ontwikkelingsdoelen en eindtermen, die opgelegd zijn vanuit het ministerie, wordt meer aandacht geschonken aan het aansluiten bij de leef-en belevingswereld van kinderen, het inbedden van leerstof in realistische contexten, de sociale en emotionele ontwikkeling, het leren leren, het leren zoeken, vinden en gebruiken van informatie, … Termen die in het onderwijs van vandaag ook een duidelijke plaats krijgen, zijn welbevinden en betrokkenheid. Volgens deskundigen kunnen kinderen maar iets leren op het ogenblik dat ze zich goed voelen in de klas en dat ze betrokken zijn op de aangeboden leerstof. Waar kan een kind zich beter voelen dan in een klas waar hij of zij centraal staat, waar hij of zij telt? Op welke leerstof zal een kind meer betrokken zijn dan op de leerstof die hij of zij zelf aan bod brengt?